تاثیر برخی از عصاره و اسانس های گیاهی در کنترل بیماری های مهم قارچی پس از برداشت در دو رقم پرتقال

در سال های اخیر استفاده از ترکیبات طبیعی همچون اسانس های گیاهی به عنوان ایده های جدید در کنترل آلودگی های باکتریایی و قارچی و کاهش ضایعات پس از برداشت محصولات باغبانی از جمله میوه ها، سبزی ها و گل ها مطرح شده است. جهت انجام این تحقیق در تابستان 1391 از سردخانه های استان گلستان نمونه برداری بر اساس علایم بیماری های پس از برداشت انجام شد و پس از کشت در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از از کلیدهای شناسایی گونه های جنس های botrytis، aspergillus و penicillium شناسایی گردیدند، پس از آن به منظور بررسی ویژگی های ضد قارچی گیاهان دارویی رزماری، اکالیپتوس، نعناع، شمعدانی عطری و اسطوخودوس، گیاهان مورد آزمایش از زیستگاه های آنها جمع آوری و به آزمایشگاه انتقال و به کمک دستگاه کلونجر اسانس گیری و گیاهان آلوئه ورا و زیتون تلخ نیز پس از عصاره گیری مورد استفاده قرار گرفتند، آزمایش در دو قسمت مجزا انجام گرفت. در اولین بخش، در شرایط آزمایشگاه 5 اسانس و 2 عصاره هر کدام با 3 تکرار در قالب طرح فاکتوریل بر پایه کاملا تصادفی بر روی 2 خصوصیت قطر پرگنه و درصد بازدارندگی از جوانه زنی اسپور بر روی قارچ های b.cinerea، a.niger و p.digitatum مورد مقایسه قرار گرفتند. در این آزمایش از روش اختلاط اسانس و عصاره با محیط کشت استفاده گردید و پس از آن حلقه هایی از کشت 3 روزه قارچ ها تهیه شد و در وسط پتری های محتوی محیط کشت حاوی اسانس قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که همه ی اسانس ها در غلظت 8 پی پی ام کمترین اثر را در بازدارندگی از رشد پرگنه قارچ ها بعد از شاهد داشته و در مقابل تیمار شاهد به عنوان نامطلوب ترین تیمار معرفی گردید. در بین اسانس های استفاده شده، اسانس شمعدانی عطری در غلظت 48 پی پی ام توانست 100% از رشد پرگنه و اسپورزایی قارچ ها جلوگیری کند. عصاره آلوئه ورا در مورد قارچ a.niger اثر قابل توجهی بر درصد بازدارندگی از جوانه زنی اسپور نداشت در حالی که توانست 50% از بازدارندگی از جوانه زنی اسپور قارچ p.digitatum جلوگیری کند. در بخش دوم، تاثیر اسانس رزماری بر روی 2 قارچ a.niger و p.digitatum برروی میوه پرتقال مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط طبیعی تیمار فاقد اسانس آلوده به قارچ بیشترین قطر پوسیدگی و در غلظت 124 پی پی ام اسانس رزماری به خوبی توانست قارچ های آسپرژیلوس و پنیسیلیوم را کنترل کند.